Gouda: een unieke drukkerswerkplaats rijker

Roberto en buurman halen de snijmachine uit elkaar

Operatie SSL is voltooid: gisteren hebben Peterpaul Kloosterman, Cees Vermeulen, Pim Bolsterlee en ik de pers en de unieke letterverzameling van meesterdrukker Ger Kleis naar Gouda gehaald. We zijn er trots op. En hoewel Ger Kleis zelf blijft benadrukken dat hij niet de enige drukker is die in Nederland kwalitatief hoog typografisch werk heeft verricht, is Gouda nu toch wel een centrum van boekdrukkerskunst rijker. Want de SSL pers is er een van naam en faam.

Maandagavond al ben ik samen met Roberto de Rooij naar Geesbrug in Drenthe gereden. 2 uur heen en 2 uur terug. We moesten de snijmachine uit elkaar halen, en het vliegwiel van de pers. Die zouden immers niet door de deur van de Jeruzalemkapel passen. En gelukkig was er in Geesbrug een buurman met een vliegwieltrekker bereid te helpen, anders hadden we het muurvaste wiel er nooit afgekregen!

En zo rijden we de kasten door de tuin

 Ik heb slecht geslapen, dinsdagnacht. Want het is geen sinecure om een honderden kilo's zware, gietijzeren pers te vervoeren. In mijn dromen viel de pers van de vrachtauto. Of viel een van de letterkasten uit elkaar, waarbij tienduizenden letters door elkaar vielen. Letterkasten die immers al dertig jaar in Geesbrug honderden kilo's gewicht torsten van al die loden letters!

Woensdagochtend verlieten we om 6.00 uur Gouda. De brede vrachtauto van Bunnik's kon maar net op de Kanaaldijk staan. Geen auto kon er meer langs. Tot grote woede van de buurvrouw van Ger, die er hoogst urgent WEL langs moest!

De pers bijna op de vrachtwagen.

De verhuizing kwam een beetje traag op gang. Eerst moesten de verhuizers de open monden sluiten van al het typografisch moois. Oei- de Romanee! Ach - de Cancellaresca Bastarda!

Mijn wakker liggen over de letterkasten was totaal onnodig. Bunnik's, die het volledige transport hebben gesponsord, had kluisdragers bij zich. Die wip je aan beide zijden onder de kasten, zet je vast met spanbanden, en dan pomp je ze omhoog zodat de kasten op wielen komen te staan. Ruim voor de deadline van 13.00 uur reden we met volle vrachtwagen weer naar Gouda. Emotioneel voor Ger - omdat hij na dertig jaar zijn vertrouwde drukkerswerplaats vaarwel zei. En emotioneel voor mezelf, want die pers op de wagen geladen te zien worden, is toch wel monumentaal.

Aankomst bij de Jeruzalemkapel.

In Gouda reden we alles de prachtige raetkamer in van de Jeruzalemkapel. Onder de toeziende ogen van de fotograferende pers.

En daar staat nu de Boston Degelpers uit 1895 voor het raam. Onder het toeziend oog van Gerard Leeu in het platsoen en in de schaduw van de St. Jan Aan de andere kant van de kamer de letterkasten met een schat aan letters die in dertig jaar zijn verzameld.

Wat gaan we nu doen? Allereerst kunnen Gouwenaars tijdens de drukkersdag op 24 mei een blik werpen op de pers en de letterverzameling. Openen doen we de pers daarvoor nog niet. Dat doen we op een dag in juni of juli, als Ger Kleis een masterclass zetten en drukken geeft, een lezing houdt, en als we de pers dopen met een nieuwe naam. Sub Signo Libelli houdt als uitgeversnaam op te bestaan, want die was van Ger Kleis, en een nieuwe naam zal de nieuwe toekomst van de pers inluiden.

Op zijn plek.

En daarna? We zullen de drukkerij inzetten voor het geven van cursussen, het vervaardigen van hoogdrukwerk voor bijvoorbeeld oorkondes van de gemeente of andere instanties, en we zullen literair Nederland naar Gouda halen voor een unieke samenwerking zoals ook Ger Kleis die met zijn pers uitoefende. Gouda: drukkersstad - terug van weggeweest.