donderdag 11 augustus 2011

Erkenning voor verzetsman Willem Schoutese

Hoe moeilijk het is om iets gemakkelijks geregeld te krijgen. Burgerraadslid Cora Boxma van Trots loopt al tijden tegen muren aan, als het gaat om erkenning te krijgen voor haar grootvader, de Goudse communist/verzetsman Willem Schoutese, die omkwam in Dachau. Een dijk van een kerel, die in Gouda zelfs publiekelijk NSB kopman Anton Mussert de jas uitveegde.

24-8-2011 UPDATE: gemeente heeft 4/5 comite om advies gevraagd zodat er een beslissing genomen kan worden. Inmiddels staat Cora Boxma met een interview in het AD.

 23-3-2012 UPDATE: eindelijk - het college heeft besloten dat er een gedenkplaat komt met alle gevallenen. Daarop natuurlijk ook Willem Schoutese. Na anderhalf jaar leuren eindelijk erkenning!




Schoutese was een mensenrechtenactivist en kopstuk van de Communistische Partij Holland (CPH), de voorloper van de Communistische Partij Nederland ( CPN). Hij was actief voor de CPH tot aan zijn dood. In 1941 is hij hiervoor opgepakt bij een functionarisarrestatie en uiteindelijk gestorven in concentratiekamp Dachau.
Het Goudse stadhuis heeft een plaquette waar jaar in jaar uit de Goudse verzetsstrijders worden geëerd die er met naam en toenaam op staan. De naam van Schoutese staat daar niet op. Misschien vanwege het uit de gratie vallen van de CPN, of door de ondoorgrondelijke naoorlogse burgervaders die in Schoutese een lastpak van weleer zagen. Hoe het ook zei: ook nu zijn er nog problemen bij de gemeente en/of het 4/5 mei comité om de naam van Willem Schoutese aan het stadhuis te krijgen.
Natuurlijk kan dat lastig zijn, want de erkennig van een verzetsstrijder moet blijken uit veel brondocumenten.
Maar er is al zo veel!
Schoutese was al op jonge leeftijd actief voor de CPH, in eerste instantie in Groningen en Friesland, later in Amsterdam en in Gouda. Hij vervulde diverse bestuursfunctie’s bij het CPH en nam het persoonlijk op tegen de armoede tijdens de crisisjaren. Hij werd op 28 december 1932 gekozen tot het ere presidium waarin ook Stalin, Molotov,Manuilski, Marty,Thaelmann toetraden. ( Bron Utrechts Nieuwsblad 28 december 1932).
Schoutese was een fanatiek activist. Hij schuwde niets of niemand en had regelmatig problemen met Burgemeester Gaarlandt, omdat hij het onrechtvaardig vond als iemand uit armoede uit huis werd gezet . Schoutese was ook landelijk actief bij de CPH en stond op de kieslijst voor de Eerste Kamer in 1932, en op de kieslijst in 1933 voor de Tweede Kamer.
Commotie bij toespraak Mussert
Toen in 1934 Anton Mussert in Gouda een speech hield in de toenmalige Kunstmin, stapte Schoutese het podium op en vertelde Mussert wat hij vond van de NSB. Mussert verzocht hem weg te gaan, en zei: "Schoutese. wat ik hier in een uur opbouw, breek jij in vijf minuten af.”
Daarnaast roerde Schoutese zich tijdens het oproer van werklozen in Boskoop, die te weinig geld kregen in de werkverschaffing. In juni 1932 vertrokken ongeveer 175 tot 200 communisten te fiets naar Boskoop om daar te demonstreren.
Willem Schoutese was een van de sprekers bij deze rellen. Ook was hij getuige van de steekpartij die het leven kostte van de Goudse inwoner De Jong, die volgens de veldwachter in zijn sabel was gelopen. Schoutese zag dat de veldwachter gericht zijn sabel had gebruikt. (Dat sabel hangt trouwens nog in het gemeentehuis in Boskoop).
Schoutese werd gearresteerd en kreeg gevangenisstraf voor zijn betrokkenheid bij het oproer. Maar hij kon het activisme niet laten. Want op 20 Oktober 1932 werd hij weer veroordeeld nu tot 12 maanden cel, waarna hij in Hoger beroep op 17 Januari 1933 vrij kwam.
Verzetswerk tijdens de oorlog
Dat de Communistische Partij was opgeheven in 1939 betekende niet het einde. Er bleef een groep actief, de zogenaamde Vonk groep waar o.a. Willem Schoutese en Louis de Visser een actieve rol speelde, een groep die tijdens de bezetting een verzetsgroep werd. Schoutese verspreide de Waarheid en was bij sabotageacties betrokken in het buitenland, waar hij te werk werd gesteld door de Duitsers.
Op 20 juni 1941 kreeg politiecommissaris Hess de vraag van Untersturmfuhrer Kötter om informatie te verstrekken over mogelijke leden van de CPN in Gouda. Er werden twee namen doorgegeven waaronder die van Willem Schoutese. Op 25 Juni 1941 werd er een razzia gehouden onder de communisten, de zogenaamde functionarisrazzia. Schoutese werd opgepakt.
Overleden in Dachau
Daarna werd hij eerst naar Schoorl gebracht en vervolgens naar Kamp Amersfoort, samen met onder andere Louis de Visser. Op 23 November 1941 is Willem Schoutese naar concentratiekamp Neuengamme vervoerd. Op 1 Augustus 1942 vertrok hij in een transport van 400 mensen naar Dachau waar hij op 3 Augustus overleed.
Willem Schoutese: een mensenrechtenactivist die een plek op een plaquette waard is.

3 opmerkingen:

  1. Helma van Zanten Gouda22 februari 2012 om 00:14

    Heel mooi en trots ben ik dat mijn Opa niet totaal uitgewist is uit de historie, anders was ook ik er niet geweest. Fijn dat hij nu de erkenning krijgt waar eigenlijk de eer en verdienste naar mijn moeder hoort te gaan. Tonnie Schoutese, die al jaren en jaren bezig is met speurwerkzaamheden. Dit mis ik wel hierbij.
    Maar ik ben enorm bij met de erkenning van en voor mijn Opa.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Beste Helma,
    Dak voor je rectie.
    En mooi dat er nu ook erkenning komt voor al die andere mensen die zijn gevallen. Het kostte veel moeite, maar je ziet dat er dan toch uiteindijk gerechtigheid komt. En natuurlijk ook danzij je tante die speurwerk heeft verricht.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Willem Johannes Engelbartus Schoutese10 april 2016 om 09:08

    Het is een vreemde gewaarwording om een naam te zien staan op een plaquette aan het stadhuis dat wel heel erg overeenkomt met mijn eigen naam, Allereerst wil ik mijn bewondering en respect uitspreken aan deze man. en mijn dank aan mijn tante Tonnie en nicht Cora die ervoor hebben gezorgd dat mijn opa niet in de vergetelheid is geraakt.

    BeantwoordenVerwijderen