maandag 1 augustus 2011

Onbegrijpelijke Goudse politiek, les 1

Zondag, terug van vakantie: een lege koelkast. Daarom maar wat geld naar de AH in Alphen aan den Rijn gebracht, want de AH in Gouda was op deze zondag potdicht. Voor een stad die te maken heeft met een terugloop in bezoekersaantallen, is dat eigenlijk te zot voor woorden. Laat de winkeliers toch zelf bepalen of ze open willen of niet en laat de klanten zelf besluiten of ze willen winkelen op die dagen of niet. Maar waarom houdt Gouda eigenlijk meer zondagopeningen tegen? Een cursus onbegrijpelijke politiek in 1 les.

Nog in maart 2009 heeft het college van BenW negatief besloten op een verzoek van Albert Heijn om op zondag open te gaan in de winkelcentra Bloemendaal en Goverwelle. Negatief zonder inhoudelijke onderbouwing - behalve de lege zin "Na een weging van argumenten voor en tegen ziet het college echter onvoldoende reden om deze uitzonderingregel toe te passen voor de Albert Heijn in Bloemendaal en Goverwelle." Dat betekent: we willen het niet omdat we het niet willen.

(Afbeelding: God Rust, mozaïek in de dom van Monreale, Sicilië.)

Er is reden genoeg om het wel te willen. Namelijk een winkelbedrijf dat het wil, en duizenden klanten die het ook willen.

Er stonden in Alphen zo'n honderd mensen om 16.00 voor de deur van de AH te wachten. Binnen tien minuten telde ik nog additioneel honderd man die binnenliep. Er waren om 16.15 al acht kassa's open. Die verwerkten elk iedere minuut een klant. Dat betekent dat Albert Heijn tussen 16.00 en 21.00 uur geschat zon 1000-2000 klanten heeft gehad. De AH is elke zondag open, en elke zondag is het druk, zo zei men. Want de mensen vinden het een uitkomst!

Die duizenden bezoekers zijn genoeg stemmers voor een of twee zetels in de gemeenteraad - genoeg om rekening mee te houden. Net zoveel stemmers bijvoorbeeld als het CDA verloren heeft bij de verkiezingen.

Maar goed nieuws! Want er zijn in 2010 twee nieuwe college-partijen toegetreden tot het college van B en W, VVD en D66 - en hoera, dat zijn beiden voorstanders van een verruiming van de winkeltijden, zo stond in de verkiezingsprogrammas. En de fervente tegenstanders, ChristenUnie, zitten er niet meer in. Mooi dus voor het koopjesbelust winkelpubliek!

Het collegeakoord zegt: "Bij een prettig leefklimaat voor bewoners en bezoekers hoort ook dat er op zondag meer levendigheid is in de stad", en "We stimuleren dat er op zondag meer te doen is voor publiek." Hoera! Da's mooi. Die is binnen!

Maar dan een Kafkaiaanse wending: "We denken daarbij niet aan meer koopzondagen, maar aan leuke activiteiten en evenementen, bijvoorbeeld binnen de culturele sector."

Helaas, dikke AH pindakaas dus. Trots raadslid Willem Verwoerd probeerde het nog en heeft eind 2010 duidelijk gepleit voor een verruiming van de winkeltijden-regeling. Laat de ondernemers het zelf beslissen wanneer ze open willen. Maar een amendement haalde het niet en kreeg geen meerderheid.

Hoe kan dat nu toch weer.

De gevestigde partijen zeggen vaak: tja, dat is politiek. Dan krijg je niet altijd je zin. Moet je compromissen sluiten.

Maar waarom zou politiek altijd ingewikkeld moeten zijn? Kan het niet een keer simpel?

In het college van BenW zitten nauwelijks zondagsopenings-bashers.

Het CDA repte met geen woord over de winkelsluiting in het verkiezingsprogramma. Wel zeiden de Christendemocraten dat men "flexibel wilde meedenken met ondernemers". Nou: laat ze flexibel open zijn!

Ook de PvdA hield in het programma zijn mond dicht over de winkeltijden - maar het is bekend dat de PvdA in 1995 in de Tweede Kamer de verruiming van de winkeltijden wetgeving ondersteunde, samen met de VVD en D66.

Groen Links is over het algemeen wat gereserveerder over de zondagopening, ter bescherming van de kleine winkeliers (dus hanteert een "liever niet" beleid), maar raadslid Michel Klijmij-van der Laan vond in een discussie op Forum Gouda "het persoonlijk een verademing om gewoon op zondag boodschappen te doen".

En dan zijn er in het college dus ook twee enthousiaste voorstanders:

D66 zei in zijn verkiezingsprogramma: "D66 Gouda wil de mogelijkheden voor winkelen op zondag verruimen."

De VVD was in het verkiezingsprogramma vurig pleitbezorger van een ruimer beleid op zondag. Het programma meldt: "De VVD vindt dat winkeliers zelf kunnen beslissen over hun openingstijden, ook op zondag."

Met andere woorden: het college bestaat uit drie partijen die over het algemeen niet pertinent negatief tegenover het vrijlaten van de openingstijden staan, en er soms zelfs persoonlijk positief tegenover staan. Twee partijen hebben zich er tijdens de verkiezingen juist een absoluut voorstander van verklaard. Een ervan levert nog de wethouder economische zaken ook!

Dus waarom D66 en de VVD de aan de kiezers beloofde verruiming aan de wilgen hebben gehangen, is niet duidelijk. Is dat in de college-onderhandelingen gebeurd? En wat hebben ze er voor teruggekregen van die drie partijen die er toch al niet zo pertinent tegen zijn?

Sterker nog: er zijn nog drie oppositiepartijen die er pertinent voor zijn, en die een handje kunnen helpen met het stemmen in de raad: Trots op Nederland, Gemeentebelangen en Gouda Positief. Met ander woorden: er is best een raadsmeederheid voor ruimere zondagopenstelling te vinden.

En toch moet je voor je boodschappen op zondag naar Alphen.

Er is maar een verstokte en openlijk verklaarde tegenstander van de zondagopening - de ChristenUnie. In het programma staat: "De ChristenUnie is daarom tegen een uitbreiding van de zondagopenstelling van winkels in Gouda."

Maar die partij is gedurende de collegeonderhandelingen er uit gestapt - dus waarom dat zondag programmapunt er nog in staat - God mag het weten. (Tenzij het er in is gebleven, dacht ik stout, om de ChristenUnie als gedoogpartij aan zich te binden - maar da's te logisch gedacht)

Met andere woorden: met de raadsmeerderheid voor de zondagsopening, is het tijd voor een nieuw voorstel, en met een redelijk alternatief en progressief liberaal Gouda moet het nu mogelijk zijn om ondernemers zelf een keer te laten beslissen.

12 opmerkingen:

  1. Heerlijke blog Pieter, en je slaat de spijker op zijn kop. De VVD heeft zijn landelijke slogan"winkelen is ook zondagsrust" verkwanseld, aan de SGP. Dit heeft tot een ludieke actie van Groen Links en D66 geleid, deze hebben de boodschappentassen met deze slogan in de Tweede Kamer alten wapperen. Waarom? Zij willen ook winkelen op zondag. Hoe kan een landelijk beleid zoveel verschillen met een gemeentelijk beleid?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Geen speld tussen te krijgen. Lokaal en landelijk komen de partijen zoals VVD, CDA, D66 en PvdA niet consequent overeen. Gelukkig heeft Gouda nu eindelijk een gezond en helder rechts geluid vanuit Trots op Nederland, Gemeentebelang en Gouda Positief, hopelijk verliezen we nu snel die verschrikkelijke PvdA burgemeester en zijn clan.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Democratie in Nederland is zoeken naar meerderheden en het meeregeren betekent dat je niet alles voor elkaar kan krijgen. Wel meer dan in de oppositie, maat toch, niet alles. In het coalitie-akkoord staat nou eenmaal dat we niet denken aan zondagsopenstelling. Ik zou dat heerlijk vinden, maar dat is afgesproken, en het CDA hecht er nogal aan. En tsja, afspraak is afspraak, daar kan je wel tegenin gaan maar dan is de rest van je akkoord ook niets waard.

    Er is wel een inhoudelijk argument tegen zondagsopenstelling voor winkels, en dat is dat dat voor veel kleine ondernemers tegen de principes is of ten koste gaat van hun eigen weekend, of te duur tov grote ketens die gewoon wat goedkope krachten op kunnen roepen. Voor supermarkten maakt dat niet uit, maar ook daartoe was het CDA niet bereid een compromis te sluiten, en dan houdt het op.

    Opvallend is dan wel dat de pijlen vervolgens op de anderen gericht worden. Met slim onderhandelen, inpraten op het CDA in de wandelgangen etc had er misschien nog iets bereikt kunnen worden. Maar wat doet de oppositie? Voor de buhne boos worden op de VVD e.a. Dan ben je leuk bezig, maar je bereikt niets.

    Maar goed, in 2014 zijn er nieuwe verkiezingen en dan kan het waarschijnlijk wel geregeld worden. Als iedereen het slim speelt en met respect voor de ander uitonderhandelt. Ben beieuwd.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Michel,

    Ik denk dat ik terecht D66 en de VVD aanspreek op hun onvermogen dit punt er door te krijgen. Het CDA zegt in zijn verkiezingsprogramma niets over de zondagsluiting - kennelijk dus een non-issue volgens de Christen-Democtarte. De VVD en D66 juist wel - en nogal expliciet. Dat betekent dat het voor VVD en D66 richting kiezers nogal belangrijk geacht werd om de zondagsopening te verruimen en dit in het programma te nomen. Als je zo gauw een standpunt opgeeft ten faveure van een partij die het kennelijk een non-issue vind, dan ga je als VVD en D66 wel erg snel door de bocht.

    Grappig dat je er de oppositie op aanspreekt om slimmer te onderhandelen.

    Met duizend keer meer gemak hadden de collegepartijen dat kunnen en moeten doen, die immers in een krachtigere positie zaten om bij het CDA wat weg te halen. De toch wat mindere uitslag voor het CDA in 2010, gaf het CDA dit keer niet zo bijster veel troeven in handen om dit punt lang overeind te houden.

    Nogmaals raar dat de expliciete voorstanders VVD en D66 dit niet hebben weg weten te slepen.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Begrijp ik nu goed, dat de CDA de dienst uitmaakt in Gouda? Als zij niet willen dat de winkels opengaan op zondag, de VVD en D66 buigen voor hun Christelijke broeders? Zwak! Eerst hun kiezers binnenhalen met verkiezingsprogramma's om vervolgens hun standpunten te laten vallen.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Beste Pieter,

    Helemaal met je eens !
    Volgende keer kun je trouwens beter naar Oosterhof Rdam rijden, is dichterbij ! Kom je ook veel Gouwenaars tegen....., kun je nagaan hoe slecht dit beleid is voor de omzet van onze Goudse middenstand.

    groet van een praktijkgerichte lokaal politicus,

    Johan Weeber
    Gouda Positief

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Ik ben persoonlijk niet voor om winkels open te gooien op zondag, niet om geloofs redenen, maar omdat het een grote belasting is voor het personeel. Zondag is de vaak de enige dag waar veel mensen vrij zijn. Natuurlijk gaan de groot winkel bedrijven beweren dat het personeel vrijwillig op zondag werkt, maar voor iemand die werkloos is is er vaak geen keuze om zo'n baan niet te nemen. Er is nog iets anders, vroeger waren de supermarkten slechts open van 08.00 tot 18.00 uur, op zaterdag dicht vanaf 17.00 uur. Vaak ook nog een extra ochtend of middag dicht (in Gouda op maandagochtend, toen aten we toch ook? Natuurlijk is het een andere tijd, ze zijn nu open tot 20.00 uur, prima! Maar laat het op zondag nu maar lekker rustig zijn!

    Groet Hans

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Zelf als kleine ex ondernemer baalde ik stevig van de koopzondagen, we hadden een jong gezin, en ook wij wilde tijd voor het gezin. Toen Trots op Nederland aan mij vroeg wat ik van het vrije ondernemerschap vond, zei ik toch volmondig ja! Waarom? Het publiek vraagt erom, en het centrum van Gouda is doods op zondagen. Je ziet een verdwaalde toerist die niets te doen heeft. De volgende vraag is, zijn er daadwerkelijk op de Markt, Tiendeweg en Kleiweg nog kleine ondernemers? Het centrum is overgenomen door het grootwinkelbedrijf. Zij hebben het personeel die graag de zondagen willen werken waarom? De part timers krijgen voor 5 uur werk 10 uur uitbetaald. En of er dwang bestaat? mijn ervaring is dat men principiële bezwaren kan aangeven. Dus toch een voorstander van vrij ondernemerschap. Dit om de stad Gouda 7 dagen per week te laten bruisen.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. @Cora: Ik ben het met je eens dat het voor de kleinere ondernemers lastig is. Maar je ziet in het winkeldbeeld eigenlijk dat er grootwinkelbedrijven overblijven zoals jij al constateert, en daarnaast gespecialiseerde winkels die kleiner zijn. Voor die kleinere gespecialiseerde winkels blijven de mensen echt wel de gang op zaterdag maken, dus die hoeven op zondag niet open. Maar zon Albert Heijn: laat die toch lekker op zondag open! Kleine kruideniers zijn er al sinds de jaren tachtig bijna niet meer, dus daar is geen sprake van concurrenten.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. @Anoniem - alle anonieme sprekers hier - plaats gewoon uw naam, dat maakt het wel wat persoonlijker!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Ik attendeer u op de site www.tegenverruiming.nl waarop u steeds het actuele nieuws kunt lezen over de koopzondagdiscussies in gemeenten. De landelijke Stichting komt op voor de belangen van de kleine zelfstandige winkeliers die tegen uitbreiding van koopzondagen zijn. Ze willen op zondag terecht rust na zes dagen hard werken! De meeste supermarkten zijn trouwens elke avond open gedurende zes dagen per week! De consumenten hebben dus tijd genoeg om boodschappen te doen. Let wel: de supermarkten die op zondag open willen zijn er uiteindelijk verantwoordelijk voor dat de kleine winkels gaan verdwijnen. Binnensteden gaan verloederen. Is dat wat de consument wil?

    BeantwoordenVerwijderen
  12. @Anoniem-na-Pieter: het CDA maakt niet de dienst uit, maar maken gebruik van iets dat alle partijen kunnen: coalitie-onderhandelingen. Daarmee kan je punte binnenhalen waarvoor anders geen meerderheid is. Op dezelfde manier hebben de andere collegepartijen punten erdoor gekregen. Zo werkt dat nou eenmaal: geven en nemen, iets opofferen om iets voor je kiezers voor elkaar te krijgen. Een volgende keer maakt GroenLinks de dienst uit, of de VVD, etc. De enige manier om je hele programma voor elkaar te krijgen is met een absolute meerderheid, en dan nog is dat gevaarlijk omdat dat geen rekening houdt met de minderheid. Gelukkig doen we dat met dit college anders.

    @pieter: "je kan niet alles hebben". Ja, het is jammer. Besef je wel dat elke collegepartij iets herkenbaars wil hebben en bepaalde breekpunten heeft. Koopzondagen in een coalitie met een christelijke partij betekent iets anders opgeven. Wat heb je ervoor over, als je toch zo open wilt zijn naar je kiezers?

    @johan: ga dat maar uitleggen aan de Goudse middenstand, die horen we namelijk nooit over sluitingstijden.

    BeantwoordenVerwijderen